Το 1943 το περιοδικό Architectural Forum ανέθεσε μια σειρά από μελέτες που απεικονίζουν την ιδανική μεταπολεμική μικρή αμερικανική πόλη. Συνολικά απευθύνθηκε σε 23 αρχιτέκτονες μεταξύ των οποίων –εκτός του Mies- συμμετείχαν οι Louis Kahn, ο Charles Eames κ.ά. Σε αυτό το εσωτερικό του μουσείου, οι φωτογραφίες του φυλλώματος των δένδρων (δεξιά) και του ανεπαίσθητου κυματισμού του νερού (αριστερά) που βρίσκονται σε μια διαδοχική γραμμική ζώνη στο βάθος, υποδηλώνουν το όριο της περιμέτρου ενός κατά τα άλλα απεριόριστου αρχιτεκτονικού χώρου. Τρία έργα τέχνης δίνουν την εντύπωση ότι πλέουν στο χώρο: η Guernica του Πάμπλο Πικάσο (1937) πλαισιώνεται από δύο του γλυπτά Aristide Maillol, το «Μνημείο του Πολ Σεζάν» (1912-1925, αριστερά) και τη «Νύχτα» (1909, δεξιά). Η αρχιτεκτονική μοιάζει να εξαφανίζεται, αφήνοντας τα γλυπτά και τους πίνακες ζωγραφικής να αιωρούνται «σαν κομμάτια ενός κοκτέιλ φρούτων σε ζελέ».

 

Αυτό που έχει ενδιαφέρον εδώ είναι ότι τα έργα τέχνης αναδεικνύονται σε αρχιτεκτονικά στοιχεία, δημιουργώντας χωρικές διαιρέσεις οι οποίες οργανώνουν τον εκτενή οριζόντιο χώρο του μουσείου. Στην σχεδόν επιθετική μετωπικότητα του σχεδίου του Mies, ο χώρος του μουσείου προσδιορίζεται εξ ολοκλήρου μέσω του κατακόρυφου προσανατολισμού αυτών των επίπεδων ζωγραφικών στοιχείων. Οι αποδομημένες και ανησυχητικές φιγούρες της Guernica διαταράσσουν το βλέμμα μας προς το κέντρο του κάδρου. Αξίζει να επισημάνουμε εδώ ότι το «Μουσείο για μια μικρή πόλη» του Mies δημοσιεύθηκε αμέσως μετά την είσοδο της Αμερικής στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και αυτό ίσως σχολιάζει η αναπαραγωγή της Guernica στο κέντρο της σύνθεσης. Μπορούμε, επίσης, να συγκρίνουμε το σχέδιο αυτό με το Γερμανικό Περίπτερο για την Παγκόσμια Έκθεση της Βαρκελώνης το 1929, του ιδίου αρχιτέκτονα.